التماس اروپا برای ایفای نقش در صلح اوکراین

فارس

بروزرسانی 1404/09/10 - 23:31

التماس اروپا برای ایفای نقش در صلح اوکراین

فارس/هم‌زمان با تشدید رایزنی‌های بین‌المللی درباره پایان جنگ اوکراین و در بحبوحه ارزیابی مجدد طرح صلح ۲۸ ماده‌ای آمریکا، رئیس‌جمهور فرانسه با انتقاد از حاشیه‌رانده شدن اروپا در گفت‌وگوهای امنیتی کی‌یف و مسکو تأکید کرد که «بدون حضور اروپا، هیچ صلح پایداری شکل نخواهد گرفت».

«امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه، در سلسله اظهاراتی که شامگاه یکشنبه از سوی رسانه‌های فرانسه و شبکه الجزیره مباشر منتشر شد، بر ضرورت مشارکت فعال کشورهای اروپایی در مذاکرات مرتبط با آینده امنیتی اوکراین تأکید کرد. او گفت که هرگونه توافق با روسیه، در صورتی که اروپا در آن نقش محوری نداشته باشد، نه پایدار خواهد بود و نه قابل اجرا.
ماکرون در سخنان خود اظهار داشت: «کشورهای اروپایی باید در مذاکرات مربوط به تضمین‌های امنیتی اوکراین مشارکت داشته باشند. نمی‌توان سرنوشت امنیتی قاره را بدون حضور اروپا تعیین کرد.»
این اظهارات در شرایطی ایراد می‌شود که طی هفته‌های اخیر، تماس‌ها و رفت‌وآمدهای دیپلماتیک میان آمریکا و روسیه درباره پیشبرد یک مسیر سیاسی برای پایان جنگ شدت یافته است؛ مسیری که برخی پایتخت‌های اروپایی بیم دارند آنان را از مرکز تصمیم‌گیری دور کند.
روسیه باید شفاف باشد
رئیس‌جمهور فرانسه با اشاره به گفت‌وگوهای اخیر میان واشنگتن و مسکو تأکید کرد که روسیه «باید جزئیات شفاف و قابل اتکایی درباره طرح صلح خود در اختیار میانجی‌های آمریکایی قرار دهد».
وی گفت که در وضعیت فعلی «روسیه حتی کوچک‌ترین علامتی از پایان دادن به تجاوز در اوکراین نشان نداده و این مسئله نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد».
او افزود که پاریس به همراه انگلیس ائتلافی مشترک برای ایجاد «صلح عادلانه و پایدار» در اوکراین تشکیل داده است؛ صلحی که به گفته او «باید مطابق با قوانین بین‌المللی و احترام به تمامیت ارضی اوکراین باشد.»
گفت‌وگوها با اروپا ادامه دارد
ماکرون گفت که فرانسه در حال انجام گفت‌وگوهای فشرده با مذاکره‌کنندگان و شرکای اروپایی برای تعیین «مسیر مذاکرات در دوره آینده» است.
وی تأکید کرد که روزهای پیش‌رو شاهد نشست‌ها و رایزنی‌های گسترده‌تری میان کشورهای حامی اوکراین درباره تضمین‌های امنیتی کی‌یف خواهد بود.
او بار دیگر تصریح کرد که «تنها خودِ اوکراین است که درباره سرنوشت سرزمین‌هایش تصمیم می‌گیرد» و اروپایی‌ها از هیچ طرحی که فشار بر کی‌یف را افزایش دهد حمایت نخواهند کرد.
تشدید فشارها بر مسکو
رئیس‌جمهور فرانسه خاطرنشان کرد که پاریس و اتحادیه اروپا در هفته‌های آینده تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی بر روسیه را افزایش خواهند داد. او با اشاره به فعالیت «ناوگان سایه» روسیه گفت: «۴۰ درصد از تلاش جنگی روسیه از طریق این ناوگان انجام می‌شود و اروپا در حال کار برای مقابله با آن است.»
به گفته ماکرون، اروپا باید «راهکارهای عملی و بلندمدت» برای حمایت از اوکراین در زمینه‌های دفاعی و تأمین مالی ارتش این کشور ارائه کند.
سابقه جنگ و ابتکارهای صلح
جنگ روسیه و اوکراین که از فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، وارد چهارمین سال خود شده و تاکنون ده‌ها هزار کشته، ویرانی گسترده و بی‌ثباتی عمیق در شرق اروپا برجای گذاشته است. این جنگ نه تنها ساختار امنیتی اروپا را به چالش کشیده، بلکه روابط مسکو با غرب را به مرحله‌ای بی‌سابقه از تنش رسانده است.
در ماه‌های اخیر، آمریکا تلاش‌هایی را برای احیای گزینه‌های دیپلماتیک آغاز کرده و تماس‌هایی میان واشنگتن و مسکو برقرار شده است. این تماس‌ها با هدف بررسی امکان آغاز آتش‌بس یا تعیین چارچوب مذاکرات صلح صورت گرفته و بخشی از آن به «طرح صلح ۲۸ ماده‌ای» آمریکا بازمی‌گردد؛ طرحی که چندی پیش برای نخستین بار منتشر شد.
طرح صلح ۲۸ ماده‌ای آمریکا چه می‌گوید؟
این طرح شامل مجموعه‌ای از اصول و پیشنهادهاست، از جمله:
توقف تدریجی درگیری‌ها،
ایجاد منطقه‌های امن تحت نظارت سازمان ملل،
توافق بر سر کنترل تسلیحات سنگین،
تعیین وضعیت مناطق اشغالی از طریق فرآیندهای سیاسی،
و بازگشت روسیه به برخی نهادهای بین‌المللی پس از اجرای کامل تعهدات.
با این حال، برخی بندهای طرح ــ از جمله احتمال بازگشت تدریجی روسیه به روابط اقتصادی غرب و امکان تعلیق بخشی از تحریم‌ها ــ با واکنش سرد یا منفی چند کشور اروپایی مواجه شده است.
اروپا علاوه بر نگرانی از مفاد طرح، درباره روند مذاکرات نیز دل‌مشغولی دارد؛ زیرا به اعتقاد بسیاری از رهبران اروپایی، گفت‌وگوهای اخیر آمریکا و روسیه «اروپا را به حاشیه می‌برد» و آینده امنیتی قاره را بدون حضور واقعی آن تعیین می‌کند. اظهارات تند امروز مکرون نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است.
چشم‌انداز صلح از نگاه پاریس
فرانسه معتقد است که هرگونه توافق پایدار باید: با حضور اروپا شکل گیرد، موقعیت اوکراین به عنوان طرف اصلی جنگ را به رسمیت بشناسد و شامل تضمین‌های الزام‌آور برای جلوگیری از تجدید تجاوز روسیه باشد.
به همین دلیل، پاریس خود را موظف می‌داند که در کنار کی‌یف و هم‌پیمانان اروپایی از روند صلح حمایت کند.
ماکرون در پایان سخنانش تأکید کرد که «اروپا همچنان در کنار اوکراین خواهد ماند» و اجازه نخواهد داد فشارهای روسیه یا اختلافات سیاسی، قاره را از مسیر صلح عادلانه خارج کند.