هاچ بک مفهومی عجیب بی ام و با ۳ صندلی در ۳۰ سال پیش

آخرین خودرو/ به گزارش موتور وان, با فرمول مهندسین بی ام و طول کانسپت Z13 تنها ۳۴۴ سانتی متر بود؛ یعنی حدود ۵۶ سانتی متر کوچک تر از بی ام و i3 فسقلی! با وجود ابعاد کوچکش، به لطف طراحی داخلی به سبک مک لارن F1، این هاچ بک جذاب فضای کافی برای ۳ نفر را داشت. صندلی راننده وسط قرار داشت و دو صندلی در دو طرف و عقب تر قرار گرفته بودند. همه این ها در ماشینی بود که عرض آن به کمتر از ۱۶۴ سانتی متر می رسید.

---

بازار

---

پیشرانه بی ام و در قسمت عقب و کمی جلوتر از اکسل سوار شده بود؛ در حالی که تصور هاچ بک های موتور وسط ما را به یاد رنو کلیوی شش سیلندر قدرتمند یا تویوتا یاریس GR بیندازد، اما Z13 کوچکترین شباهتی به هاچ بک های تند و تیز نداشت؛ قوای محرکه ۴ سیلندر تنفس طبیعی که با موتورسیکلت  BMW K1100 مشترک بود تنها ۸۲ اسب بخار و ۱۱۰ نیوتون متر گشتاور تولید می کرد. حتی گیربکس CVT فورد هم نتوانست حال و هوای مسابقه را در آن ایجاد کند. در هر حال، هر چند که یک بی ام و اسپرت نبود، کمپانی به سنت دیفرانسیل عقب پایبند مانده بود.
 
بی ام و Z13 حدود ۱۰ ثانیه برای رسیدن به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت زمان نیاز داشت و حداکثر سرعت آن به ۱۸۰ کیلومتر در ساعت می رسید. برای خودرویی که عمدتاً برای استفاده شهری طراحی شده بود، نه برای شکستن رکوردها در پیست نوربرگرینگ، این ارقام کاملاً کافی بود. هدف ساخت یک خودروی پرفورمنس نبود، بلکه ارائه راه‌حلی برای افرادی بود که معمولاً به تنهایی رانندگی می‌کنند و نیازی به سری ۳ یا خودرویی بزرگ‌تر ندارند.

برای به حداکثررساندن فضای داخلی (به حالتی که خودرو یک کامپکت باقی بماند)، بی‌ام‌و فاصله بین دو محور را به ۲۳۰ سانتی متر افزایش داد و برآمدگی‌ها را تا حد ممکن کوتاه کرد. با وزن تنها ۸۳۰ کیلوگرم، مصرف سوخت قطعا قابل قبول بود. به علاوه، ضریب درگ آن به لطف طراحی هوشمندانه کامپیوتری تنها ۰.۳۴ بود که در دوران خودش قابل توجه بود.

این خودرو روی رینگ‌های ۱۶ اینچی سفارشی سوار می شد و دارای ورودی‌های هوا در جلوی چرخ‌های عقب برای خنک کردن موتور و ترمزها بود. با وجود ظاهرغیرمتعارفش،Z13  به لطف جلوپنجره کلیوی شکل و چراغ‌های دوقلو در طرفین، به سرعت به عنوان یک بی‌ام‌و قابل تشخیص بود. طراحان قصد داشتند ظاهری بالغ به آن بدهند، اگرچه اندازه‌اش کوچک بود.

در حالی که ظاهر بیرونی از مدل‌های سنتی بی‌ام‌و الهام گرفته بود، کابین داخلی کاملا نوآورانه و انقلابی بود. علاوه بر نصب فرمان در وسط، کابین دارای چندین ویژگی خلاقانه دیگر بود. گیربکس از طریق یک سوئیچ چرخشی در سمت راست فرمان کنترل می‌شد، در حالی که نمایشگر و تلفن داخلی در سمت چپ قرار داشتند. حتی یک دستگاه تلفکس روی خودرو نصب شده بود، همراه با یک ساب‌ووفر که بین صندلی‌های عقب قرار داشت.

شیشه جلو تا سقف امتداد یافته بود که باعث می‌شد کابین حتی جادارتر از آن چیزی که هست به نظر برسد. سرنشینان عقب دارای زیرآرنجی های جداگانه و چراغ‌های مطالعه نصب‌شده روی درها بودند که کوچک ترین مزاحمتی برای راننده نداشتند. بعلاوه، با تا کردن صندلی‌های کناری فضایی برای اسکی‌هایی به طول ۲ متر ایجاد می‌شد.

با توجه به اینکه خودرو صندلی جلو نداشت، سرنشینان عقب می توانستند پاهایشان را به حدی دراز کنند که در لاکچری ترین خودروهای جهان نمی شد.

بی‌ام‌و در زمینه ایمنی هم کم نگذاشت. راننده دارای ایربگ بود و شاسی Z13 با تیرهای عرضی بزرگ و ستون‌های B ضخیم، محافظت قوی در برابر ضربه‌های جانبی فراهم می‌کرد. همچنین، با وجود خالی بودن جای موتور در جلوی خودرو، مهندسان آزادی بیشتری برای به حداکثر رساندن منطقه جذب ضربه داشتند. شبیه‌سازی‌های کامپیوتری در اوایل دهه ۱۹۹۰ نشان داد که Z13 سخت‌گیرانه‌ترین استانداردهای ایمنی خودرو در جهان را برآورده می‌کرد.

Z13  سومین خودرویی بود (پس از رودستر Z1 و هاچ‌بک الکتریکی E1) که توسط  BMW Technik GmbH، یک شرکت تابعه کاملاً متعلق به بی ‌ام‌ و که در سال ۱۹۸۵ تأسیس شده بود، توسعه یافت. “بی ام و تکنیک” که اساساً یک واحد مخفی نوآوری بود، از اواخر دهه ۱۹۸۰ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ کانسپت‌های نوآورانه متعددی تولید کرد. این بخش در سال ۲۰۰۳ به BMW Forschung und Technik GmbH تغییر نام داد و تا امروز بر تحقیق و توسعه تمرکز دارد.

در آن زمان، بی ام و تأکید کرد که Z13 نه فقط یک نمونه آزمایشی برای اهداف تجربی، بلکه یک چشم‌انداز بود که به راحتی می‌توانست به واقعیت تبدیل شود. دومین پروتوتایپ در سال ۱۹۹۴ ظاهر شد، این بار با گیربکس دستی پنج‌سرعته و موتور بزرگ‌تر ۱.۲ لیتری که از موتورسیکلت K1200 گرفته شده بود. با این حال، این خودروی شهری هرگز به تولید نرسید. چرا؟ در همان سال، بی ام و حقوق برند مینی را به دست آورد و بقیه داستان مشخص است.Z5

نویسنده: سجاد امانیان

به پیج اینستاگرامی «آخرین خودرو» بپیوندید
instagram.com/akharinkhodro.ir