لوازم تحریر چه پیامی به فرزندتان میدهد؟

خراسان/ با شروع سال تحصیلی، انتخاب لوازم تحریر بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا میکند؛ چرا که این ابزار نهتنها بر کیفیت نوشتن و یادگیری اثر میگذارد، بلکه در سلامت جسم، ذهن و حتی شکلگیری سلیقه و ارزشهای کودک نقشی تعیینکننده دارند و برای همین دقت در انتخاب ضرورتی انکار ناپذیر است
از اواسط شهریور، بوی مدرسه در هوا میپیچد؛ همان بویی که آدم را یکهو میبرد به روزهای کودکی، به صفهای صبحگاهی و دفترهایی که بوی کاغذی که تازه از زیر چاپ درآمده را داشتند. مامان و باباهای امروز، همان بچههای دهه شصت و هفتادی هستند که وقتی دانشآموز بودند، حق انتخاب زیادی نداشتند؛ دفترها مثل هم، مدادها یک جور، و جامدادیها ساده و بیتنوع. اگر کسی یک جامدادی خارجی با در آهن ربایی داشت، ته لاکچری به حساب میآمد. آن روزها کمتر کسی درگیر شکل و شمایل لوازم تحریر میشد؛ کیفیتها و ظاهرها تقریباً تفاوتی نداشتند. اما امروز، ماجرا فرق کرده و قفسههای فروشگاهها دیگر شبیه هم نیست. حالا لوازم تحریر فقط ابزاری برای نوشتن و خواندن محسوب نمیشود چون میتواند سلیقه بچهها را شکل دهد، بر روحیهشان اثر بگذارد و حتی روی سلامت جسم و ذهنشان نقش مهمی بازی کند. پس باید با دقت و آگاهی خرید کرد. در این پرونده، به پنج پرسش مهم والدین درباره انتخاب و خرید لوازم تحریر پاسخ میدهیم.
چرا لوازم تحریر فراتر از یک ابزار ساده است؟
لوازم تحریر بیش از آنکه فقط وسیلهای برای نوشتن باشد، نقش یک محرک احساسی و فکری را بازی میکند. یک دفتر با جلد جذاب یا مدادی با طراحی خوشدست میتواند اشتیاق کودک را برای شروع تکالیف یا نوشتن داستانهای خیالیاش چند برابر کند. رنگها، بافت کاغذ و حتی بوی پاککن، همه بخشی از تجربه یادگیری بچهها هستند. انتخابهای درست میتوانند حس مالکیت، سلیقه و سازماندهی را در کودک تقویت کرده و به شکلگیری عادات مطالعه منظم کمک کنند؛ در مقابل، لوازم بیکیفیت یا بیروح میتوانند انگیزه و علاقه را کاهش دهند. در نهایت، لوازم تحریر پلی است میان دنیای بازی و دنیای آموزش، که اگر با آگاهی انتخاب شود، شور یادگیری و ذوقآفرینی را در ذهن کودک ماندگار میکند.
والدین در خرید لوازم تحریر به چه نکاتی باید توجه کنند؟
کیفیت مواد مداد یا دفتر بیکیفیت میتواند باعث خستگی دست، پخش شدن جوهر یا حتی آلودگی پوست شود. انتخاب جنس مرغوب، تجربه نوشتن را روان و راحت میکند.
ارگونومی اندازه و وزن ابزار باید متناسب با دست کودک باشد تا فشار اضافی و درد مچ بهوجود نیاید. قلم یا خطکشی که بهخوبی در دست جای بگیرد، یادگیری را لذتبخشتر میکند.
رنگ و طراحی رنگهای شاد و طرحهای انگیزشی میتوانند اشتیاق ایجاد کنند، اما استفاده بیش از حد از طرحهای شلوغ یا کاراکترهای غیرسازنده، تمرکز کودک را کم میکند.
پیام محصول طراحی و محتوا باید عاری از خشونت، الگوهای منفی یا پیامهایی باشد که با فرهنگ خانواده و جامعه در تضاد است.
چه آسیبهایی ممکن است از لوازم تحریر به کودک برسد؟
حساسیتها و مشکلات پوستی برخی مداد، خودکار یا پاککنهای ارزان از مواد پلاستیکی یا رنگهای صنعتی غیراستاندارد ساخته میشوند که میتوانند باعث خارش، قرمزی یا حساسیت پوستی شوند.
آسیبهای تنفسی بوی تند جوهر یا چسب موجود در برخی لوازم، بهویژه اگر در کلاسهای کوچک یا تهویهنشده استفاده شوند، ممکن است موجب سردرد، سرگیجه یا مشکلات تنفسی شود.
آسیب به بینایی چاپهای بیکیفیت یا رنگهای زننده و ناهماهنگ میتوانند فشار چشم و خستگی بینایی ایجاد کنند، خصوصاً در کودکانی که ساعات زیادی با این ابزار سروکار دارند.
پیامها و تصاویر نامناسب طراحی روی جلد دفتر یا بدنه مداد ممکن است حاوی شخصیتها یا جملاتی باشد که با سن، فرهنگ یا ارزشهای خانواده تعارض دارند، و این میتواند اثرات بلندمدت روی ذهن کودک بگذارد.
کاهش تمرکز و انگیزه طرحهای شلوغ یا پیامهای منفی میتوانند همچون نویز بصری و فکری عمل کنند، تمرکز را کاهش دهند و حتی حس منفی نسبت به درس و مدرسه ایجاد کنند.
آیا شکل و طراحی لوازم تحریر بر شخصیت
و سلیقه کودک اثر دارد؟
تقویت یا تغییر ارزشها طرحها و نوشتههای روی لوازم تحریر، در طول سال صدها بار در معرض دید کودک قرار میگیرند. این تکرار دایمی، به مرور ارزشهای خاصی را به ذهن او القا میکند؛ مثلاً اهمیت دوستی، احترام به طبیعت یا برعکس، عادی کردن خشونت و رقابت ناسالم.
شکلگیری معیار زیباییشناسی ترکیب رنگ، نوع خط، بافت و سبک طراحی، معیاری ناخودآگاه برای «زیبا بودن» یا «بدقواره بودن» در ذهن کودک میسازد. محصولاتی با طراحی ساده اما باکیفیت، دیدگاه زیباییشناسانه عمیقتری ایجاد میکنند تا طرحهای شلوغ و بیهدف.
الگوسازی شخصیتی شخصیتهای کارتونی، تاریخی یا داستانی که روی جلد یا بدنه ابزار چاپ میشوند، میتوانند تا سالها بهعنوان الگو یا ضدالگو باقی بمانند. کودک ممکن است از قهرمان یک دفتر شجاعت یاد بگیرد یا از یک شخصیت سطحی، الگوهای رفتاری بیعمق بگیرد.
ماندگاری اثرات این پیامها و تصاویر، با گذر زمان، جزئی از خاطرات و ترجیحات دایمی کودک میشوند و حتی بر نحوه انتخابهای فرهنگی، اجتماعی و تحصیلی آینده تأثیر میگذارند.
چه نکاتی را حین خرید لوازم تحریر مدنظر
قرار دهیم؟
براساس اعلام مدرسه بهخصوص برای بچههای کلاسهای پایینتر بهتر است صبر کنید تا معلم یا مدرسه نوع و تعداد دفاتر و ... را مشخص کند. گاهی یک معلم میگوید برای درسی خاص رنگی خاص استفاده شود و اگر شما قبلش لوازم را خریده باشید دوبارهکار میشود.
انتخاب برندهای داخلی باکیفیت برخی تولیدکنندگان داخلی، محصولات استاندارد و بادوام با قیمت مناسب عرضه میکنند که هم به اقتصاد خانواده و هم به تولید ملی کمک میکند.
توجه به نیاز واقعی پیش از خرید، فهرست لوازم ضروری را تهیه کنید تا از خرید وسایل غیرضروری و صرف هزینه اضافه جلوگیری شود.
همراهی کودک در خرید سپردن بخشی از انتخاب به فرزند، حس مسئولیت و رضایت او را بالا میبرد و مانع خرید وسایل نامتناسب میشود. در نهایت هم وقتی به لوازمش علاقه داشته باشد بهتر از آنها نگهداری میکند.
تناسب با سن و سلیقه انتخاب مدل و طرح متناسب با سن و مرحله تحصیلی، هم از استفاده طولانیمدت اطمینان میدهد و هم جلوی دلزدگی سریع را میگیرد.
نویسنده: سید مصطفی صابری | روزنامهنگار