انتخاب با کشاورز، سرنوشت با بذر

ایرنا/ ارقام گندم و جو در دل زمینهای زراعی ساوه، بیصدا در رقابتی علمی و زیستی به صف شدهاند. در این رقابت اما نه داوری از جنس تکنولوژی که خود کشاورزان، با تجربه زیسته و نگاه دقیقشان، تعیین میکنند کدام بذر شایسته آینده زمینهای خشک و کمآب ایران است.
در روزگاری که کشاورزی سنتی دیگر پاسخگوی چالشهای اقلیمی و محدودیتهای منابع آب نیست، نقش تحقیق، نوآوری و مشارکت بیش از پیش برجسته شده است. حالا دیگر بهرهبرداران بخش کشاورزی، تنها مصرفکننده فناوری نیستند، بلکه در خط مقدم تصمیمسازی برای انتخاب بذر، نوع کشت و شیوه مدیریت مزرعه قرار دارند. در چنین شرایطی، مزرعهای در شهرستان ساوه به الگویی از کشاورزی دانشبنیان و آیندهنگر بدل شده است.
«مزرعه نوآوری» روستای انجیلاوند، جایی است که در قالب طرح ملی PVS (انتخاب مشارکتی ارقام زراعی)، ۱۶ رقم جدید گندم و جو در معرض آزمایش، مقایسه و ارزیابی قرار گرفتهاند. اینجا کشاورزان، نه بهعنوان ناظر، بلکه بهعنوان مشارکتکننده فعال، مراحل کاشت، داشت و برداشت را گام به گام دنبال میکنند تا با بررسی دقیق عملکرد، مقاومت، مصرف آب و میزان تطابق ارقام با تنشهای محیطی، بهترین بذر را برای آینده انتخاب کنند.
این تلاش مشترک میان وزارت جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی، سازمان ثبت و گواهی بذر و کشاورزان پیشرو، تنها یک پروژه زراعی نیست؛ بلکه حرکتی بنیادین در مسیر افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها، تقویت امنیت غذایی و رسیدن به توسعه پایدار در بخش کشاورزی است؛ مدلی که میتواند در سراسر کشور الگوسازی شود و مسیر کشاورزی ایران را در سالهای پیش رو دگرگون کند.
علیرضا طهماسبی، رئیس اداره جهاد کشاورزی ساوه روز دوشنبه در گفتوگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در این مزرعه که با همکاری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اجرا شده، ۹ رقم جدید گندم و ۷ رقم جدید جو کشت شده است. هدف، شناسایی ارقامی است که علاوه بر عملکرد بالا، مقاومت بیشتری در برابر خشکی، شوری، آفات، بیماریها، ورس و ریزش در هنگام برداشت داشته باشند.
وی ادامه داد: کشاورزان با حضور در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت، ارقام مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و در نهایت بهترین بذر را برای سالهای آینده انتخاب میکنند. این انتخاب آگاهانه میتواند ضمن افزایش عملکرد، بهرهوری آب را نیز بالا برده و هزینهها را کاهش دهد.
به گفته طهماسبی، در این مزرعه علاوه بر مقایسه ارقام، دو طرح تخصصی نیز اجرا شده است؛ نخست طرح تغذیه (PNT) با سه تیمار مختلف برای گندم و جو که در تعیین مقدار، نوع و زمان مناسب مصرف کود نقش موثری دارد و دوم، طرح تراکم کشت (PDT) در پنج تیمار مختلف برای گندم که هدف آن تعیین مقدار اقتصادی مصرف بذر و کمک به افزایش بهرهوری است.
مراسم روز مزرعه در زمین آقای حسینی کارگر، کشاورز پیشرو و تولیدکننده رسمی بذور پرورشی، مادری و گواهیشده برگزار شد. مزرعه ایشان تحت نظارت مؤسسه ثبت و گواهی بذر و نهال کشور قرار دارد و بهدلیل عملکرد مطلوب، نقش مهمی در افزایش ضریب نفوذ بذر اصلاحشده در شهرستان و استان ایفا کرده است.
این مراسم با حضور مسئولان ارشد از معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی، موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال کشور، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، مدیران جهاد کشاورزی استانهای مرکزی و قم، کارشناسان تولیدات گیاهی، شرکتهای تعاونی تولید و جمعی از کشاورزان گندمکار برگزار شد و حضار به تبادل تجربه و تحلیل یافتهها پرداختند.
در پایان، این همافزایی میان دانش پژوهشی و تجربه کشاورزی، گامی در مسیر پایداری کشاورزی کشور برداشت؛ جایی که کشاورز نهفقط تولیدکننده، که شریک و داور توسعه علمی کشور شد.