آلودگی هوا خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش میدهد

ایسنا/ تجزیه و تحلیل مطالعاتی که دادههای تقریبا ۳۰ میلیون نفر را در بر میگیرد، نقش آلودگی هوا از جمله آلودگی ناشی از انتشار گازهای خروجی از اگزوز خودروها را در افزایش خطر ابتلا به زوال عقل نشان داده است.
تخمین زده میشود که بیماریهای زوال عقل مانند بیماری آلزایمر بیش از ۵۷.۴ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد، عددی که انتظار میرود تا سال ۲۰۵۰ تقریبا سه برابر شده و به ۱۵۲.۸ میلیون مورد برسد. تاثیرات آن بر افراد، خانوادهها و مراقبان و جامعه به طور کلی بسیار زیاد است.
در حالی که برخی نشانهها حاکی از کاهش شیوع زوال عقل در اروپا و آمریکای شمالی است، که نشان میدهد ممکن است بتوان خطر ابتلا به این بیماری را در سطح جمعیت کاهش داد، در جاهای دیگر این تصویر چندان امیدوارکننده نیست.
به تازگی آلودگی هوا به عنوان یک عامل خطر برای زوال عقل شناخته شده است و چندین مطالعه انگشت اتهام را به سمت تعدادی از آلایندهها نشانه گرفتهاند. با این حال، قدرت شواهد و توانایی تعیین یک اثر علی متفاوت بوده است.
محققان ۵۱ مطالعه، شامل دادههای بیش از ۲۹ میلیون شرکتکننده، عمدتا از کشورهای با درآمد بالا، را در این متاآنالیز گنجاندند. از این تعداد، ۳۴ مقاله در متاآنالیز گنجانده شد که ۱۵ مقاله از آمریکای شمالی، ۱۰ مقاله از اروپا، هفت مقاله از آسیا و دو مقاله از استرالیا بود.
محققان ارتباط مثبت و از نظر آماری معناداری بین سه نوع آلاینده هوا و زوال عقل یافتند. این سه نوع آلاینده عبارت بودند از ذرات معلق با قطر ۲.۵ میکرون یا کمتر (PM 2.5)، آلایندهای که از ذرات ریز تشکیل شده و به اندازهای کوچک است که میتوان آنها را تا اعماق ریهها استنشاق کرد. این ذرات از منابع مختلفی از جمله انتشار گازهای گلخانهای از وسایل نقلیه، نیروگاهها، فرآیندهای صنعتی، اجاقها و شومینههای هیزمی و گرد و غبار ساختمانی ناشی میشوند. آنها همچنین به دلیل واکنشهای شیمیایی پیچیده شامل سایر آلایندهها مانند دی اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن در جو تشکیل میشوند. این ذرات میتوانند برای مدت طولانی در هوا باقی بمانند و از محل تولید خود مسافت زیادی را طی کنند.
مورد دیگر دی اکسید نیتروژن (NO2)است که یکی از آلایندههای کلیدی ناشی از سوختن سوختهای فسیلی است. این گاز در اگزوز وسایل نقلیه، به ویژه اگزوز دیزل، و انتشار گازهای صنعتی و همچنین گازهای اجاق گاز و بخاری یافت میشود. قرار گرفتن در معرض غلظت بالای دی اکسید نیتروژن میتواند سیستم تنفسی را تحریک کند، بیماریهایی مانند آسم را بدتر و ایجاد کند و عملکرد ریه را کاهش دهد.
دوده نیز از منابعی مانند انتشار گازهای گلخانهای از اگزوز وسایل نقلیه و سوزاندن چوب ایجاد میشود. میتواند گرما را به دام بیندازد و بر آب و هوا تاثیر بگذارد. هنگام استنشاق، میتواند به اعماق ریهها نفوذ کند، بیماریهای تنفسی را تشدید کند و خطر مشکلات قلبی را افزایش دهد.بیش از ۶۷۰ نفر در تیمهای درمانی مختلف، با مرکز «تحقیقات بانک فرآوردههای پیوندی» دانشگاه علومپزشکی تهران در ارتباطند؛ این تیمها افراد دچار مرگ مغزی را شناسایی و شرایط را برای اهدای عضو مورد بررسی قرار میدهند. در این مرکز بیش از ۲۹۰ محصول «آلوگت» از جمله دریچه قلب، بافتهای مختلف استخوانی، غضروف، پوست، پریکارد و تاندون برای بیماریهای مختلف مانند بیماریهای ارتوپدی، دندانپزشکی، قلب و عروق، گوش و حلق و بینی و مغز و اعصاب کاربرد دارد.