3 سناریوی پوتین در معامله با ترامپ

اکو ايران

بروزرسانی 1404/05/20 - 00:11

اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

اواخر ماه گذشته، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با واقعیتی تلخ روبه‌رو بود. او در آستانه از دست دادن دونالد ترامپ قرار داشت، تنها رهبر غربی که احتمالاً حاضر بود به او برای رسیدن به خواسته‌اش در اوکراین و تحقق هدف دیرینه‌اش در برهم‌زدن نظم امنیتی اروپا کمک کند.

اواخر ماه گذشته، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با واقعیتی تلخ روبه‌رو بود. او در آستانه از دست دادن دونالد ترامپ قرار داشت، تنها رهبر غربی که احتمالاً حاضر بود به او برای رسیدن به خواسته‌اش در اوکراین و تحقق هدف دیرینه‌اش در برهم‌زدن نظم امنیتی اروپا کمک کند.

به نوشته نیویورک تایمز، پس از ماه‌ها تلاش برای واداشتن پوتین به پایان جنگ، ترامپ از تماس‌ها و گفت‌وگوهای بی‌نتیجه خسته شده و شروع به دادن اولتیماتوم کرده بود. حتی بدتر برای پوتین این بود که، به نظر می‌رسید که ترامپ رابطه خود را با ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین، پس از درگیری لفظی در کاخ سفید اوایل امسال که مسکو را خوشحال کرده بود، ترمیم کرده است.

مشخص نبود که ترامپ بتواند یا بخواهد تهدید خود مبنی بر اعمال تعرفه‌های سنگین بر کشورهایی که نفت روسیه را می‌خرند عملی کند، یا اینکه چنین اقدامی واقعاً چه تأثیری بر مسکو خواهد گذاشت. اما مهلتی که ترامپ برای پایان جنگ به پوتین داده بود، به‌سرعت نزدیک می‌شد و نشانه‌ای از بروز شکاف بیشتر میان کاخ سفید و کرملین بود. بنابراین پوتین اندکی مسیر خود را تغییر داد.

با وجود اینکه مقامات روسیه پیش‌تر از مذاکره بر سر قلمرو در جنگ روسیه و اوکراین خودداری کرده بودند، رهبر روسیه در دیداری در کرملین هفته گذشته، این برداشت را در استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ ایجاد کرد که حالا روسیه مایل است بر سر موضوع زمین وارد معامله شود.

ترامپ روز جمعه گفت: «ما بخشی را پس می‌گیریم و بخشی را مبادله می‌کنیم. مبادله‌ای که به نفع هر دو طرف خواهد بود». با صحبت کردن به زبانی که ترامپ می‌فهمد، زبان معاملات ملکی، پوتین چیزی را به دست آورد که از ژانویه به دنبالش بود: نشستی یک‌به‌یک با رهبر آمریکا، بدون حضور زلنسکی، برای مطرح کردن درخواست‌هایش و بستن یک توافق.

سم گرین، استاد سیاست روسیه در کالج کینگز لندن گفت: «هفته بسیار خوبی برای پوتین بوده است. او خود را از موقعیتی بسیار آسیب‌پذیر بیرون کشیده و کل این روند را تقریباً به همان شکلی که نیاز داشت، هدایت کرده است».

همزمان، تنش‌ها میان واشنگتن و کی‌یف دوباره بالا گرفته است. زلنسکی روز شنبه گفت قانون اساسی اوکراین به کی‌یف اجازه نمی‌دهد که از خاک کشور چشم‌پوشی کند. ترامپ در ابتدا به مقامات اروپایی گفته بود که نشست با پوتین با برگزاری یک نشست سه‌جانبه با حضور پوتین و زلنسکی ادامه خواهد یافت، اما کرملین به سرعت اعلام کرد چنین وعده‌ای داده نشده است. با این حال، کاخ سفید برنامه را ادامه داد.

تعداد کمی از تحلیلگران معتقدند که رهبر روسیه صرفاً با یک معامله «املاک و مستغلات» حاضر به توقف جنگ خواهد شد. پوتین به‌وضوح گفته است که، علاوه بر مسائل دیگر، خواهان یک تعهد رسمی است مبنی بر این‌که اوکراین وارد ناتو یا هیچ ائتلاف نظامی غربی دیگری نشود، میزبان نیروهای غربی در خاک خود نباشد و اجازه نیابد ارتشی بسازد که تهدیدی برای روسیه باشد، یعنی کی‌یف برای همیشه در وضعیت آسیب‌پذیر باقی بماند. به گفته سم گرین: «اصل اساسی برای روسیه سلطه‌جویی است».

الکساندر گابویف، مدیر مرکز کارنگی روسیه و اوراسیا در برلین، گفت که پوتین روز جمعه در نشست آلاسکا با سناریوهای مختلفی وارد خواهد شد. این سناریوها شامل توافق مطلوبی با ترامپ است که رئیس‌جمهور آمریکا آن را با موفقیت بر اوکراین تحمیل کند، یا توافق مطلوبی با ترامپ که زلنسکی از پذیرش آن سر باز زند و باعث شود ایالات متحده از اوکراین دست بکشد. گزینه سوم، به گفته گابویف، این است که رهبر روسیه مسیر فعلی را برای ۱۲ تا ۱۸ ماه دیگر ادامه دهد، با این امید که اوکراین سریع‌تر از آنکه اقتصاد جنگی روسیه از توان بیافتد، از سربازان خالی شود.

پوتین می‌داند که ترامپ حاضر است چیزهایی را پیشنهاد دهد که کم‌تر رهبر آمریکایی دیگری حتی به آن فکر می‌کند، چیزی که می‌تواند به روسیه کمک کند اوکراین را تجزیه کرده و اتحاد غرب را دچار شکاف کند.

گرین از کالج کینگز لندن گفت: «اگر بتوانید ترامپ را وادار کنید که ادعای روسیه بر بخش اعظم سرزمینی که گرفته را به رسمیت بشناسد، حتی اگر اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها همراهی نکنند، یک شکاف بلندمدت بین آمریکا و اروپا ایجاد می‌کنید».

اما به گفته گابویف پوتین با وجود تمایل به این موارد، جنگ را اگر به این معنا باشد که باید با یک اوکراین مستقل، با ارتشی قدرتمند، همسو با غرب و قادر به تولید تسلیحات خودی موافقت کند، برای به دست آوردن آن‌ها متوقف نخواهد کرد. گابویف گفت: «ترامپ یک فرصت بزرگ برای اوست و فکر می‌کنم این را خوب می‌داند. اما در عین حال، حاضر نیست بهای از دست رفتن همیشگی اوکراین را بپردازد.»

استفان میستر، تحلیلگر روسیه در شورای روابط خارجی آلمان، گفت که دو رهبر با اهداف متفاوتی وارد این نشست می‌شوند. هدف ترامپ پایان دادن به جنگ و هدف پوتین بازتنظیم استراتژیک جایگاه روسیه است. میستر افزود: «برای پوتین، موضوع واقعاً اهداف بزرگ‌تری است. این مربوط به میراث اوست. مربوط به جایگاه روسیه پس از این جنگ است. موضوع بسیار بنیادی‌تر است و همین باعث می‌شود میزان تمایل او به پرداخت هزینه‌ها متفاوت باشد». و با وجود مذاکرات بر سر خاک اوکراین، زلنسکی در اتاق نخواهد بود. به گفته میستر: «برای اوکراین، این یک فاجعه است».